Garncarstwo u Jakutöw.
303
with a wooden ball (kilos ochsor mas) held inside the pot in the left hand
while a wooden paddle (kiios ochsor loppaky) is applied on the outside » 10 11 .
Prawdopodobnie « strip » oznacza tutaj « pasek », raczej « sznur gliniany ».
Technika, poslugujg.ca si§ przy wyrabianiu naczyn « sznurami glinianymi»,
ukladanymi spiralnie (Spiralwulsttechnik), jest powszechnie znana, podczas
Rye. 4. Typowe wzory ozdöb garncarskich. (Jochelson, The Yakut, s. 162.)
gdy uzywanie « pasköw glinianych » dla formowania scian garnköw jest mi
na razie nieznane u .
Jakuci nie znajq polewy ani kolorowych ozdöb naczyn. Naczynia swe
ozdabiajq. wzorami, ktöre wyciskajq na swiezych scianach naczynia drewnia-
nymi pieczqtkami zwanymi po jakucku küös oyulur mas. Ryc. 3 przedstawia
takie pieczqtki, zas ryc. 1 /) te same pieczqtki, umieszezone na koncach
drewnianej laseezki. Wzory te zdobiq. przewaznie görnq, nieraz takze i dolnq
cz§sc sciany zewn§trznej naczynia, jak mozna zauwazyc na ryc. 5 i 7.
Ryc. 4 podaje kilka wzoröw, obeenie uzywanych w garncarstwie jakuckim ;
niektöre z nich spotykamy röwniez jako ozdoby na naczyniach drewnianych,
przeznaczonych do mleka i kumysu 12 .
10 Jochelson 158.
11 « Die beiden beliebten Verfahren sind das Herausarbeiten der Hohlform aus
dem kompakten Tonklumpen oder der Aufbau aus lauter einzelnen «Wursten », die man
schließlich verstreicht. Die Töpferscheibe darf man als die Vervollkommung des ersten
Verfahrens auffassen.» Weule Karl, Leitfaden der Völkerkunde Wien Leipzig 1912, 113.
12 Jochelson 160 ryc. 50 ; s. 162 ryc. 53, s. 212-214 i ryc. 93 q-u. Wzory ozdöb
na naczyniach garncarskich zapozyezono niewqtpliwie od puharöw i kubköw prze
znaczonych do picia kumysu. Pierwotnie Jakuci byli hodowcami koni, gdyz w mitologii,
poezji i religii kon odgrywa daleko wi^kszq rol<g niz bydlo rogate ; konia otaczali
starodawni Jakuci niemal boskq czciq. Sieroszewski 123-128.